Wyrazistość spostrzeżeniowa jako wyjaśnienie podstawowego błędu atrybucji

W badaniu Taylor i Fiske (1975) dwóch studentów prowadziło ze sobą rozmowę mającą na celu ich wzajemne zapoznanie się (w rzeczywistości obaj byli współpracownikami eksperymentatorek i prowadzili rozmowę zgodnie z określonym scenariuszem). Poza studentami prowadzącymi dialog, w każdej sesji brało udział sześciu rzeczywistych badanych, z których każdy miał przypisane miejsce tak, że wszyscy badani tworzyli koło, w środku, którego siedzieli rozmawiający ze sobą studenci. Przyporządkowanie miejsca na których siedzieli badani było sprytną manipulacją eksperymentalną, która pozwalała kontrolować perspektywę spostrzeżeniową. Tak więc dwóch z badanych siedziało po obu bokach rozmawiających studentów (dzięki czemu patrząc na studenta 1 i studenta 2, obaj widzieli ich z profilu) dwóch siedziało za plecami, po obu stronach studenta 1 (dzięki czemu widzieli tył jego głowy i twarz studenta 2) oraz dwóch siedziało za plecami, po obu stronach studenta 2 (dzięki czemu widzieli tył jego głowy i twarz studenta 1). Po skończeniu rozmowy studentów, badanym zadawano serie pytań, które miały określić ich subiektywną opinie odnośnie tego, który z obserwowanych studentów miał większy wpływ na przebieg rozmowy.

Wyniki:
Chociaż wszyscy obserwatorzy słyszeli ten sam dialog, ich opinie różniły się. Ci, którzy siedzieli na przeciwko studenta 1 (za plecami studenta 2) twierdzili, że to on przewodził rozmowie, podczas gdy siedzący na przeciwko studenta 2 (za plecami studenta 1) uważali odwrotnie. Ci zaś, którzy jednakowo dobrze widzieli obu, twierdzili, że obaj rozmówcy mieli jednakowy wpływ na przebieg dyskusji!!!

Taylor, S., Fiske, S. (1975). Point of view and perceptions of causality. Journal of Personality and Social Psychology 32, 439-445.