środa, 2 września 2009

Wpływ uzasadnienia zewnętrznego na zmianę postaw

W klasycznym już badaniu Festingera i Carlsmitha (1959) badacze zlecali studentkom wykonywanie szeregu nudnych i monotonnych zadań. Na przykład badane studentki przez godzinę przepakowywały przedmioty z pojemnika do pojemnika lub wkręcały po ćwierć obrotu, wiele rzędów śrubek. Następnie eksperymentator nakłaniał je, aby okłamywały swe koleżanki, które czekały na zewnątrz (by wziąć udział w badaniu) co do charakteru tych zadań. Mianowicie oferował każdej osobie pieniądze, jeśli przekaże koleżance, że wykonywane zadania są interesujące i przyjemne. Jednak nie wszystkie osoby dostawały tyle samo. Badacze podzielili studentki na dwie grupy. W jednej za owe kłamstwo oferowali 20 dolarów, w drugiej tylko 1 dolara. Gdy eksperyment był już skończony, ktoś inny (w rzeczywistości pomocnik eksperymentatora) podchodził do osób badanych i pytał jak rzeczywiście podobały się im zadania, które wykonywała w trakcie eksperymentu.

Wyniki:
Studentki, którym za kłamstwo zapłacono 20 dolarów oceniały zadania jako nudne, podczas gdy studentki, którym płacono 1 dolara oceniały je jako przyjemne!!!

Festinger, L., Carlsmith, J. (1959). Cognitive consequences of forced compliance. Journal of Abnormal and Social Psychology 58, 203-210.

Osoby, które otrzymały 20 dolarów miały dostateczne zewnętrzne wytłumaczenie dla swego kłamstwa - kłamały (nie wierząc w to), gdyż robiły to dla pieniędzy. Osoby, które otrzymały 1 dolara, a więc bez poważnego uzasadnienia zewnętrznego musiały uwierzyć w to co powiedziały (tj. że zadanie było przyjemne), gdyż w innym przypadku odczuwałby silny dysonans na myśl, że bez żadnej przyczyny robiły zadania nudne i bezwartościowe. Mogłoby to w sposób istotny zaburzyć ich pozytywny obraz własnej osoby.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz